Historia biblioteki

Najważniejszym dokumentem prawnym, stanowiącym o istnieniu bibliotek publicznych w Polsce, był dekret z dnia 17 kwietnia 1946 r. o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi. Gminna Biblioteka Publiczna w Zakrzówku jest jedną z powołanych na mocy powyższego dekretu placówek. Swą działalność rozpoczęła w 1949 roku (za datę powstania biblioteki przyjmuje się pierwszy wpis w księdze inwentarzowej).
Oprócz niej powstały wówczas punkty biblioteczne, które od początku działalności biblioteki były tworzone niemal w każdej większej miejscowości gminy.
Ważnym dokumentem regulującym kwestię działalności bibliotek była ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r. o bibliotekach. Stwierdzono, że „obszar działania bibliotek publicznych powinien odpowiadać podziałowi administracyjnemu państwa”

W 1973 roku wprowadzono reformę terenowych władz administracyjnych na wsi (zamiast gromad wprowadzono gminy), na miejsce zlikwidowanych bibliotek gromadzkich powoływano filie biblioteczne.
Zasadnicze zmiany nastąpiły w 1975 roku, w związku z wejściem w życie ustawy z 28 maja o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.
Po reformie samorządowej przeprowadzonej w 1989 r., biblioteki publiczne znalazły się w zasięgu wpływów samorządów terytorialnych.

Powstawały kolejne ustawy, regulujące przepisy prawne dotyczące bibliotekarstwa polskiego. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach w Art. 18 informuje: „biblioteki publiczne służą zaspokojeniu potrzeb oświatowych, kulturalnych i informacyjnych ogółu społeczeństwa oraz uczestniczą w upowszechnianiu wiedzy i kultury”.
Z przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wynika, że gminna biblioteka publiczna musi być zorganizowana w formie instytucji kultury i wpisana do rejestru prowadzonego przez organizatora, czyli gminę. Poprzez wpis do tego rejestru nabywa osobowość prawną i może rozpocząć działalność.

Gminna Biblioteka Publiczna w Zakrzówku działa na podstawie odpowiednich aktów prawnych, stanowiących zewnętrzną dokumentację, jak również posiada odpowiednią własną dokumentację wewnętrzną. Do dokumentów, stanowiących o działalności Gminnej Biblioteki Publicznej w Zakrzówku, należą m.in. wewnętrzny statut i regulamin. Statut biblioteki zawiera postanowienia ogólne, które mówią o tym, na podstawie jakich ustaw działa biblioteka. Są to:

  • Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,
  • Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach,
  • Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,
  • Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych,
  • Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

Statut biblioteki mówi również o jej organizacji. Zasady te są następujące: biblioteką zarządza dyrektor i reprezentuje ją na zewnątrz. Decyduje o zatrudnianiu i zwalnianiu pracowników. Z kolei dyrektora powołuje bądź odwołuje wójt gminy. Oprócz dyrektora w bibliotece zatrudnieni są pracownicy służby bibliotecznej, administracyjnej oraz obsługi. Zgodnie ze statutem organizację wewnętrzną określa regulamin ustanowiony przez dyrektora placówki.

Pierwsza siedziba biblioteki publicznej w Zakrzówku znajdowała się w prywatnym domu u rodziny Rutkowskich. Dom ten znajdował się na rogu ul. Zachodniej, prowadzącej w stronę placu targowego i drogi, wyznaczającej trasę na Wilkołaz. Drugą siedzibą biblioteki był dawny Ośrodek Zdrowia, będący własnością gminy. Stamtąd biblioteka znowu przeniesiona została do prywatnego domu, do rodziny Syrokoszów przy ul. Kościuszki. Po kilku latach biblioteka ponownie zmieniła lokal, trafiając do innego prywatnego domu, do rodziny Pietrzaków. Księgozbiór przebywał tam przez prawie pięć lat.

W 1991 roku bibliotekę przeniesiono do budynku będącego własnością gminy. Nie od razu jednak cały lokal należał do dyspozycji biblioteki. Zajmowała ona zaledwie 1/3 jego powierzchni. Pozostałą część zajmowało mieszkanie prywatne. Dopiero w grudniu 1999r. biblioteka otrzymała prawnie cały lokal, jednak z zaznaczeniem, iż jedno pomieszczenie przeznaczone zostanie na potrzeby Ośrodka Doradztwa Rolniczego i ZBOWiD-u.

Nowa siedziba, mimo że zapewniała większy komfort i pozwalała na przestronne rozmieszczenie księgozbioru, była jednak miejscem, które wymagało generalnego remontu. Ze swoich środków biblioteka podejmowała się wykonania najpilniejszych prac. Potrzeby były jednak znacznie większe. W 2009 roku biblioteka przystąpiła do Programów Infrastruktura Bibliotek i Rozwój Bibliotek, z których otrzymała środki na remont i wyposażenie biblioteki głównej oraz filii.